د اوبو د ټولولو چاری او تخنیکونه

 د اوبو ټولول د اوبو د مدیریت یوه مهمه برخه ده چې په ځانګړي توګه په هغو سیمو کې چې د اوبو کمی شتون لري یا د اقلیمي بدلونونو له امله د اوبو سرچینې محدودې شوي وي، خورا مهم دی. د اوبو ټولولو لپاره مختلف تخنیکونه او لارې چارې شتون لري چې کولی شي د اوبو مدیریت ښه کړي او د زراعت او نورو بشري فعالیتونو لپاره د اوبو کمبود مخه ونیسي.

د اوبو د ټولولو ۱۱ مهمې لارې او تخنیکونه:

۱. د باران اوبو راټولول (Rainwater Harvesting)

د باران اوبو راټولول یو له پراخو او مؤثره لارو څخه دی چې په هغې کې د باران اوبه د ټانکونو یا ځانګړو سیستمونو له لارې ذخیره کېږي. د دې سیستم ګټې په لاندې ډول دي:

• د باران اوبو راټولولو سیسټمونه: باران اوبه د ځمکې له سطحې، د ودانیو چتونو، او نورې سختې سطحې څخه راټولېږي. دغه اوبه له سیستمونو لکه د نلونو، ټانکونو او فلټرونو په مرسته راټولیږي.
• د اوبو ذخیره: د راټولو شوو اوبو ذخیره کول د وچکالي یا اوبو کمښت پر مهال د اوبو یوه مؤثره سرچینه ده.
• د ټانکونو او ذخیره کولو وسایل: د اوبو د ذخیره کولو لپاره باید ټانکونه، بادلونه یا لوی کڅوړې وکارول شي. دا ټانکونه باید په داسې ځای کې ځای پر ځای شي چې باراني اوبه په اسانۍ سره راټولې شي.

۲. د ځمکې لاندې اوبو ذخیره کول (Subsurface Water Storage)

په ځمکه کې د اوبو ذخیره کول یو تخنیک دی چې په هغه کې د ځمکې لاندې اوبه ذخیره کېږي:

• د ځمکې ترمنځ د اوبو مخزنونه: دا تخنیک په ځانګړي توګه د هغو ځایونو لپاره کارول کېږي چې د ځمکې لاندې اوبو منابع پراخې وي. د ځمکې لاندې اوبه د وخت په تېرېدو سره راټولیږي او بیا د اوبو اړتیا لپاره کارول کېږي.
• د اوبو ذخیره کولو سیستمونه: د ځمکې لاندې ځینې تخنیکونه لکه د "چڼو" (drainage systems) په مرسته د اوبو ذخیره کول، په ځمکه کې د اوبو د جريانونو ذخیره کولو لپاره کارول کېږي.

۳. د ډیګونو یا ټانکونو جوړول (Ponds and Tanks Construction)

د اوبو ذخیره کولو لپاره ډیګونه او ټانکونه جوړول یوه دودیزه او مؤثره لاره ده.

• د کښت لپاره اوبه راټولول: ډیګونه په ځمکه کې کښل کیږي چې د باران اوبو راټول کړي او د زراعت او څارویو لپاره وکارول شي.
• د اوبو ګټې: د ډیګونو او ټانکونو څخه یوازې د زراعت لپاره نه بلکې د څارویو لپاره هم اوبه ترلاسه کیدی شي. دا ټانکونه د اوبو ذخیره کولو لپاره د ښه انتخاب په توګه کار کوي.

۴. د سیلابونو کنټرول (Flood Water Harvesting)

په هغه سیمو کې چې سیلابونه ډیر راځي، د اوبو ذخیره کولو لپاره د سیلابونو اوبه راټولول یو ګټور تخنیک دی.

• د سیلابونو د اوبو راټولول: د سیلابونو د اوبو راټولولو لپاره ځانګړي سیستمونه کارول کېږي لکه د سیلاب ټانکونه، لوی ډیګونه او ځانګړي سیستمونه چې د سیلاب اوبو ته اجازه ورکوي چې د اوبو اړتیاوې پوره کړي.
• د اوبو مدیریت: د سیلابونو اوبو د ځمکې لاندې یا د ذخیره کولو سیستمونو ته لېږدول کیږي ترڅو وروسته له هغه د زراعت یا نورو اړتیاو لپاره وکارول شي.

۵. د باران اوبو د ذخیره کولو حوضونه (Rainwater Cisterns)

• د حوضونو استعمال: د باران اوبو د ذخیره کولو حوضونه هغه ډبې یا حوضونه دي چې د باران اوبو راټولوي او په دوی کې ذخیره کیږي. دا سیسټم په هغه سیمو کې مؤثره ده چې باران لږ راځي.
• د اوبو ذخیره کول: د اوبو ذخیره کول د ځمکې لاندې یا په سطحه کې چې ټانکونه او حوضونه موجود وي، د وچکالي په وخت کې د اوبو کمښت څخه مخنیوی کوي.

۶. د اوبو ذخیره کولو د سیستمونو تازه کول (Renovation of Water Storage Systems)

• د زاړه او خراب شویو سیستمونو ترمیم او تازه کول: که چېرې موجود سیستمونه لکه ټانکونه یا کانالونه زاړه او خراب شوي وي، نو باید ترمیم شي. د دې ترمیم له لارې د اوبو ذخیره کولو سیستم فعال او ګټور کیدای شي.

۷. د اوبو د فیلتریشن سیسټمونه (Water Filtration Systems)

د راټولو شوو اوبو د پاکوالي لپاره مختلف فیلتریشن سیسټمونه کارول کیږي.

• د اوبو فلټر کول: د راټولو شوو اوبو کیفیت لوړولو لپاره مختلف فلټرونه کارول کېږي چې د خاورې، نمونو او نورو ککړتیاو مخه ونیسي.

۸. د اوبو د ساتنې لپاره د لګښت کمولو پروګرامونه (Water Conservation Programs)

• د اوبو سپما: د اوبو مصرف کمولو لپاره باید د سپما برنامې او د اوبو د ضایع کیدو مخنیوي پلانونه په هره سطحه تطبیق شي. د اوبو سپما او د هغې د ضایع کیدو مخنیوي سره، کولای شو چې د اوبو ذخیره کولو لپاره اوږد مهاله حل پیدا کړو.
• د کښتونو او ځنګلونو ساتنه: په ځنګلونو او کښتونو کې د اوبو ذخیره کولو لپاره سیستمونه جوړول کولی شي د اوبو د کمښت پر مهال د اوبو ذخیره کولو ظرفیت زیات کړي.

۹. د مصنوعي آبیاری سیستمونه (Artificial Irrigation Systems)

• د اوبو ذخیره کولو لپاره د هوښیار آبیاری سیستمونه: دا سیستمونه لکه د "ډریپ ایرګیشن" (drip irrigation) یا "سپرکلر" سیستمونه د اوبو ذخیره کولو او د هغې مؤثره ویش لپاره کارول کیږي.
• د اوبو ضایع کمول: د دې سیستمونو په مرسته، د اوبو د ضایع کیدو کچه کمه شي، ځکه چې اوبه یوازې د کښت جذرونو ته رسیږي.

۱۰. د اوبو د راټولولو لپاره د سیمې انتخاب (Site Selection for Water Harvesting)

• د باران اوبو د راټولولو لپاره سم ځای غوره کول: د باران اوبو راټولولو لپاره د ځمکې ټاکنه ډېره مهمه ده. باید هغه ځایونه انتخاب شي چې د اوبو راټولول په آسانۍ سره ممکن وي او باران اوبه د هغو ځایونو لپاره اړینه وي.

۱۱. د اوبو د لوړ کیفیت ساتنه (Water Quality Preservation)

• د اوبو د پاکوالي او کیفیت ساتل: د اوبو راټولولو په وخت کې باید د هغې کیفیت ته هم پام وشي. د ککړتیا مخنیوي لپاره د ذخیره کولو سیستمونو د پاکولو او د اوبو د کیفیت ساتلو لپاره ځانګړي اقدامات ترسره شي.

پایله:

د اوبو ټولولو لپاره غوره تخنیکونه او لارې چارې د ځای پر ځای شرایطو، د اوبو اړتیاوو، او د منابعو د موجودیت پورې تړلي دي. د اوبو د ذخیره کولو او سم مدیریت په مرسته، کولی شو د اوبو ضایع کم کړو، د زراعت لپاره اوبه تضمین کړو، او د اوبو کمښت پر مهال د دې منابعو څخه مؤثره ګټه واخلو. د اوبو ټولولو سیستمونه نه یوازې د اوبو د سرچینو د مؤثریت لوړولو لپاره بلکه د چاپیریال د ساتنې لپاره هم مهم دي.