دخوړو څخه پیږیدونکی ناروغۍ Food born illnesses

ژباړن : سید محمد نعیم ( خالد‍‍‍ ) - ۱۷ جولای ۲۰۱۲

د خوړو څخه پيږیدونکی ناروغۍ چی د food poisoning په نامه سره هم یادیږی هغه وخت منځ ته راخي چی یو ځوک د مثابو خوړو او یا مایکروبیولوژیکی زهرو څخه استفاده وکړی. په معمول ډول سره پدی مایکرواورګانیزمونو کی بکتریا ، پرازیتونه او وایرسونه شامل دی(۱).

په نړۍ که تقریبا هر کال ۱،۸ میلیونه خلک دخوړو له کبله اسهال کیږی چی عامل یی مصاب خواړه او ناپاکه اوبه بلل شوی دی. په صنعتی هیوادونو کی هر کال ۳۰ سلنه دا ډول ناروغۍ د ناروغانو لخوا اعلان کیږی چی په امریکا کی ۳۲۵۰۰۰ نفر شفاخانی ته ځی، ۵۰۰۰ نفر تری مړه کیږی. او د یوی بلی منبع له مخی ویل کیږی چی د امریکا دهرو ۶ نفرو څخه یو یی یا ۴۸ میلیونه نفر ناروغ کیږی چی ۱۲۸۰۰۰ بیا شفاخانی ته رسیږی او ۳۰۰۰ تری مړه کیږی(۳).  په کاناډا کی تقریبا هر کال د ۱۱ څخه تر ۱۳ میلیونه خلک د ددی ډول ناروغیو څخه ځوریږی(۱).

په نړۍ کی نن ورځ تقریبا ۲۵۰ د خوړو څخه پیږیدونکی ناروغۍ پيژندل شوی دی(۳). 

هغه مهم مایکرواورګانیزمونه په خاصه توګه بکتریا چی ددی نوع ناروغیو عامل کیږی ، لاندی لیست شوی دی:

Botolism

Campylobacter

Cronobacter

Cyclospora

E.coli

Hepatitis A and E

Listeria and  Listteriosis

Nonovirus

Salmonella

Shigellah

Vibrio

Natural toxins

Pesticides

metals

ددی ناروغیو مهم علایم په لاندی ډول دی:

د نس درد

د زړه بد والی

استفراق

اسهالات 

تبه

د خوړو څخه د پیږیدونکو ناروغیو قیمت

په امریکا کی د کال ۳۵ بیلیونه ډالر ددی ناروغیو په معالجه باندی لګیږی، په پیرو کی د کولرا د مخنیوی په موخه ۵۰۰ میلیونه ډالر په مصرف رسیدلی وو. 

مآخذونه

http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs237/en/

http://www.hc-sc.gc.ca/fn-an/securit/ill-intox/index-eng.php

http://www.niaid.nih.gov/topics/foodborne/pages/default.aspx