ژباړن او مؤلف : سید محمد نعیم خالد - ۲۵ جون ۲۰۱۲
د خوړو ساتونکی په طبیعی یا مصنوعی شکل سره شتون لری. علاوه ددی چی د خوړو د ساتلو لپاره تری استفاده کیږی په فارمستیک محصولاتو ، رنګونو ، بیولوژیکی سمپولونو ، لرګی او داسی نورو کی د خرابیدو او فاسدو د مخنیوی په خاطر چی د مایکروبونو په واسطه صورت نیسی، استعمالیږی. علاوه ددی د رنګ ساتلو، د بوی نه ورکولو څخه هم مخنیوی کوی.
نن ورځ د خوړو د سالم توب د کیفیت په برخه کی ډیر ارزښت لری او د د خوړو د زهری کیدو یا intoxication څخه مخنیوی کوی.
د خوړو ساتونکی د خوړو په صنعت کی معمولا خوړو ته د علاوه شوو توکو یا Food additive تر عنوان لاندی ځیړل کیږی. ددی مواد استعمال کیدای شی په انفرادی ډول سره د یوه ساتونکی په توګه استعمال شی او یا هم د ساتلو د نورو طریقو سره یوځای استعمال شی.
په اروپا کی ورته د نورو خوړو ته علاوه کیدونکو موادو یا Food additives په توګه E نمبر ورته ورکول کیږی چی د ۲۰۰ څخه تر ۲۹۹ پوری وجود لری. مګر ځینی استثنآت لری.
د خوړو ساتونکی کیدای شی چی ضد میکروب یاantimicrobial خواص ولری او د بکتریا، قارچونو او شړاوو د ودی مخنیوی وکړی. یا هم کیدای شی چی د ضد اکسیدیشن یا antioxidant په توګه تری استفاده وشی. چی ځینی وخت د اوکسیج جذبوونکو یا oxygen absorbers په نوم یادیږی چی د خوړو د اوکسیجن د جذب لامل کیږی.
ډیر عام مصنوعی ضد میکروبونه چی په خوړو کی استعمالیږی عبارت دی له سوربیک اسید، مالګی ، بنزویک اسید او مالګی یی، کلسیم پروپیونیت، سودیم نایتریت ، سلفایټونه لکه سلفر دای اوکساید، سودیم بای سلفاید، پوتاشیم هایدروجن سلفاید او سودیم EDTA دی.
ډیر عام مصنوعی انتی اوکسیدانتونه عبارت دی له پروپایل ګالیټ، بیوټالیټید هایدروکسی انیزول یا BHA ، بیوټالیټید هایدروکسی تالوین یا BHT دی.
په طبیعی توګه سره د یوتعداد نباتاتو او د هغه څخه استحصال شوی مواد لکه د روزمری څخه مواد، هاپ، مالګه ، بوره ، سرکه ، الکول، ډای اتومیش خاوره او د کاستر تیل هم د طبیعی مهمو خوړو ساتونکو په توګه استعمال شوی دی. علاوه ددی په میوو او سبو کی په طبیعی ډول سره واقع کیدونکی ستریک اسید، اسکوربیک اسید په لیمو او ستروسی میوو کی وجود لری چی په غوځو شویو میوو کی د هغه په سطح باندی د phenolase انزایم مخنیوی کوی که چیری دغه ورته علاوه نشی نو د هغه سطح به ډیر زر نصواری رنګ اخلی.
یو څو مهم دخوړو ساتونکی چی په اروپا کی په ډیر رایج ډول سره استعمالیږی:
سوربیک اسید
پوتاشیم سوربیټ
کلسیم سوربیټ
بنزویک اسید
سودیم بنزویټ
پوتاشیم بنزویټ
کلسیم بنزویټ
کلسیم سلفایټ
تیوبندازول
سودیم نایتریټ
پوتاشیم پروپیونیټ
نایزین
سودیم نایتریټ
بوریک اسید
نتامایسین
سودیم تترابوریټ
کاربن دای اکساید
پروپیونیک اسید
کلسیم پروپيونیټ
پوتاشیم نایتریټ
Posts
No comments:
Post a Comment