د ترویج (Extension) رول او تحقیق په زراعت کې خورا مهم دي، ځکه چې دوی د کروندګرو د پوهې پراختیا، د نوو تخنیکونو معرفي کول، د تولیداتو زیاتول او د زراعت سکتور د پرمختګ لپاره اساسي رول لري. په ځانګړې توګه، د زراعت د ترویج او تحقیق دواړه اړخونه د کرنې په اړه د علمي پرمختګونو په پیاوړي کولو او د کروندګرو لپاره د لاسته راوړنو د پراخولو لپاره حیاتي دي.
۱. د زراعت د ترویج رول
د ترویج سیستم په اصل کې د کروندګرو او د زراعت د نورو خلکو ته د نوو علمي معلوماتو، مهارتونو، ټیکنالوژیو او نوښتونو رسولو لپاره کار کوي. د زراعت ترویج د دې لپاره دی چې کروندګرو ته دا ښودل شي چې څنګه خپلې تولیدي لارې، محصولات او د ځمکې کارول ښه کړي، ترڅو د زراعت په سکتور کې د سوداګرۍ او معیشت پراختیا وموندل شي.
د ترویج سیستم د کروندګرو سره اړیکه:
- د نوو ټیکنالوژیو او غوره طریقو معرفي کول: ترویج د کروندګرو سره د نوي او پرمختللي کرنیزو تخنیکونو، لکه د پایداره کرنې، اوبو سم مدیریت، د بیماریو او آفتونو د کنټرول، او د ژر تر ژره ټولنیز او مالي کړنو په اړه معلومات شریکوي.
- د تخمونو، اوبو او کودونو سم مدیریت: ترویج د دې موضوعاتو په اړه د روزنې او لارښوونې ورکولو کې مرسته کوي.
- د کارونې لپاره اسانه حل لارې: ترویج ډیری وخت د ټولنې یا کورنۍ کروندګرو ته د حل لارې ښيي چې څنګه د زراعت په مختلفو برخو کې اصلاحات راوستل شي.
- د ترویج د شبکو پراختیا: د ترویج شبکې د کروندګرو، زراعتي انجینرانو، او تخنیکي متخصصینو تر منځ ارتباطات پراخوي، ترڅو د زراعت اړوند خبرتیاوې او ټیکنالوژي ژر تر ژره ټولو ته ورسوي.
د ترویج د فعالیتونو مثالونه:
- د ښاري او کلیوالي کروندګرو لپاره معلومات ورکول.
- د نوو ماشينونو او ټیکنالوژیو سره د کروندګرو روزنه.
- د محصولاتو د کیفیت او مقدار زیاتولو لپاره د مناسبې کرنې لارښوونه.
- د زراعت د بیلابیلو برخو لکه د حیواناتو پالنې، سبزیجاتو او میوو کرلو، او د باغداری په برخه کې لارښوونې ورکول.
- د زراعت د بازار موندنې او خرڅلاو لپاره د نوو ټیکنالوژیو معرفي کول.
۲. د زراعت تحقیق او د هغې اهمیت
تحقیق د زراعت په برخه کې د نویو تخنیکونو، نباتاتو، حیواناتو، او د ځمکې د ساتنې په اړه د معلوماتو راټولولو او پراختیا لپاره ترسره کیږي. دا نه یوازې د علم پراختیا، بلکې د کروندګرو لپاره د عملي حل لارو رامنځته کولو سره د تولیداتو زیاتولو، د منابعو د ضایع کیدو کمولو، او د پایدارو کرنیزو سیستمونو پراختیا کې مرسته کوي.
د زراعت تحقیق اساسي موخې:
- د نباتاتو او حیواناتو اصلاح: د تحقیق په مرسته د نباتاتو د نوو ډولونو جوړول (چې مقاومت د ناروغیو، خشکسالي یا نورو چاپیریالي ستونزو وړاندې زیات شي) او د حیواناتو د تولیدي ظرفیت زیاتول.
- د زراعت د ټیکنالوژۍ نوښتونه: د نوي تخنیکونو لکه د ځمکې د کرلو نوې لارې، او د آفتونو او ناروغیو د کنټرول نوې طریقې په اړه تحقیق.
- د زراعت د اقلیم بدلون سره سم سازګار کول: د اقلیمي بدلونونو په رڼا کې د زراعت د تولیداتو زیاتول او د ځمکې د کارونې بېلابېل تخنیکونه رامنځته کول.
- د اقتصادي پروسې تحلیل: د زراعت د سکتور اقتصادي اړخونه (لکه د کرنیز محصولاتو د بازارونو تحلیل، د زراعت لپاره د غوره مالي او سوداګریزې پالیسۍ پراختیا) مطالعه کول.
- د اوبو او ځمکې د مدیریت نوې لارې: د اوبو د کارونې مؤثریت زیاتول، د ځمکې د ضایع کیدو مخنیوی او د پایدارو کرنیزو سیستمونو پراختیا.
د تحقیق فعالیتونو مثالونه:
- د نوو ډولونو تخمونو ازموینه او پرختیا: لکه د مقاومت لرونکي غلې، سبزیجاتو یا میوو نباتاتو تولید.
- د آفتونو او ناروغیو د ځمکې، نباتاتو او حیواناتو په کچه مطالعې.
- د اوبو مدیریت، کود ورکولو او د شیدو یا غوښې د تولید زیاتولو لپاره نوې لارې.
- د اقلیمي بدلون په وړاندې د کرنې د ستونزو د حل لپاره نوې ټیکنالوژۍ.
- د زراعت د ارزښت زنجیر تحلیل: د تولید نه تر خرڅلاو پورې د ټولو برخو تحلیل.
۳. د ترویج او تحقیق ترمنځ اړیکه
د ترویج او تحقیق ترمنځ یو قوي اړیکه باید شتون ولري، ځکه چې تحقیق نوي علم او نوښتونه وړاندې کوي او ترویج هغه علم کروندګرو ته رسوي چې هغوی په خپلو فارمونو کې عملي کړي. ترویج د تحقیق موندنې په پراخه توګه د کروندګرو ترمنځ خپروي او د هغوی سره مرسته کوي ترڅو د علمي څیړنو په اساس خپله تولیدي کړنه ښه کړي.
- تحقیق د ترویج ملاتړ کوي: تحقیق نوي لاري چارې، محصولات او د زراعت د نورو برخو نوښتونه وړاندې کوي چې ترویج یې وروسته کروندګرو ته ورسېږي.
- ترویج د تحقیق ته د معلوماتو رسونه کوي: کروندګر هغه لومړني کسان دي چې د نوو تخنیکونو یا اصلاحاتو په اړه فیډبک ورکوي. دا معلومات بیا د تحقیق متخصصینو ته د نوي څیړنو او پرمختګونو لپاره فرصتونه برابرولای شي.
۴. د ترویج او تحقیق ګډې هڅې
د زراعت د ترویج او تحقیق ګډې هڅې په لاندې ډول د زراعت په پرمختګ کې د خورا اغیزمنو نتایجو لامل کیږي:
- د څیړنو پر اساس د روزنې پروګرامونه: د تحقیق په اساس د کروندګرو لپاره روزنیز کورسونه او ورکشاپونه جوړول ترڅو د نوي ټیکنالوژیو او کړنو په اړه پوهه پراخه شي.
- د شریکو پراجیکټونو جوړول: د تحقیق ادارې او د ترویج شبکې ترمنځ ګډ پروژې پیل کول چې په کې د زراعت په مختلفو برخو کې نوې لارې کارول شي.
- د معلوماتو شریکول: د تحقیق موندنې او د کروندګرو اړوند معلومات د ترویج له لارې شریکول، ترڅو هر دواړه اړخونه (تحقیق او ترویج) په کې برخه ولري.
پایله:
د زراعت د ترویج او تحقیق ګډ رول د زراعت په پرمختګ کې د پام وړ دی. د ترویج د لارې کروندګرو ته د نوو علمي معلوماتو رسونه او د تحقیق له لارې د نوي ټیکنالوژیو او نوښتونو پراختیا د زراعت سکتور ته د پایداره پرمختګ، لوړ تولید، د منابعو د غوره استفادې او د چاپیریال ساتنې په برخه کې مثبت اغیزې رسوي. د دواړو ترمنځ همغږي د زراعت د اقتصاد او محصولاتو د پایدارې ودې لپاره خورا مهمه ده.
Posts
No comments:
Post a Comment