Melon quality د خټکی کیفیت

لیکنه :‌ سید محمد نعیم خالد - ۲۳ اګست ۲۰۱۲

معرفی: 

نن ورځ اکثریت خلک د میوی کیفیت ته په ډیر ارزښت قایل دی. خټګۍ هم یو د هغه میوو څخه دی چی په افغانستان کی په ډیر مقدار سره تولیدیږی. علمی نوم یی Cucumis melo  دی. منشآ یی افریقا بلل کیږی او د Cucurbitacaece د کورنۍ څخه ده او د کلایمکتریک میوو د ډلی څخه ده مګر په عین حال کی غیر کلایمکتریک جینونه هم لری.

په ۲۰۱۱ کال داسی ویل کیده چی ۶۵۰ ورایتۍ یی په ثبت رسیدلی دی. د نړۍ په سطحه ۲۸،۳ میلیونه ټنه تولیدیږی. چین، ترکیه،‌ ایران، هسپانیه او مریکا یی له لویو تولیدونکو څخه شمیرل کیږی. 

نتیجه او بحث: 

په تغذیوی اړخه خټکی د پوتاشیم ،‌ویتامین ای او فولیک اسیدو ښه منبع بلل کیږی. ضمننا د بیا کروټین او ویتامین سی هم په کافی اندازی سره لری.

د فزیکی کیفی وجهی فکتورونو له ډلی څخه رنګ او د هغه د پوست ډیر خط لرل هغه عوامل دی چی ددی میوی مصرف کوونکی یی ډیر په پام کی نیسی.  عموما خټکی د نارنجی رنګ لرونکی او شنه رنګ لرونکی دی. چی په نارنجی رنګ کی یی ډیر د کروټینوید په خاصه توګه ۸۵ سلنه بیتا کروټین لرونکی وی. او شنه خټکی د کلوروفیل لرونکی وی او په کم مقدار سره د کروټینوید هم لری. علاوتا د میوی رنګ کیدای شی سپین او کریمی هم وی. 

د رنګ په انتخاب کی د Chroma د کلمی څخه استفاده کوو چی د رڼا د تراکم څخه اخستل شوی دی او بل د Hue کله ده چی د اصلی رنګ مفهوم ورکوی. هغه وسیله چی رنګ پری اندازه کیږی د Calorimeter په نوم سره یادیږی. 

یو د خټکی د کیفیت د مهم فکتورونو څخه د هغه ټکسچر دی. د خټکی ټکسچر په څلورډوله دی. ډیر نرم، نرم او اوبلن، کلک، او ډیر کلک او مایتدونکی.

بل مهم فکتور یی د شکر اندازه کول دی. دا په دوه ډوله سره صورت نیولی شی یو یی تخریبونکی میتود او بل یی غیر تخریبوونکی میتود دی. په تخریبوونکی میتود کی د SS%  ، مجموعی شکر د کالوریمتر په مرسته او HPLC په مرسته د مختلفو قندونو پیژندنه او تجزیه ، شامل دی. او په غیر تخریبونکی میتود کی د ماورا سری شعاع infrared په مرسته د قند معلومول دی. ضمننا موږ کولی شو چی د refractometer څخه چی تقریبا تخریبی میتود بلل کیږی ، ورڅخه استفاده وکړو. 

د خټکی طعم هم ډیر مهم رول لری. خټکی تقریبا د ۵۰ سلنی څخه زیاد د سوکروز، ۲۰ سلنی ګلوکوز او ۲۶ سلنی فرکتوز څخه جوړ شوی دې. ددی لپاره چی یوه خټکی ولرو نو هغه باید د ۱۰ څخه ۱۲ سلنی باید SS% ولری. ضمنا د اسید مقدار یی د ۰،۱ څخه کم وی.‌

زیړ خټکی باید د ۲،۵ سانتی ګرید او ۹۰ څخه تر ۹۵ سلنه نسبی رطوبت کی وساتل شی. د اکسیجن مقدار باید د ۳ -۵ سلنی پوری او کاربن اکساید د ۱۰ څخه تر ۱۵ سلنی پوری وی. نو ددی شرایطو په مرعات کولو سره هغه د ۲-۴ هفتو پوری ساتل کیدای شی. 

شنه خټکی د ۵ څخه تر ۱۵ سانتی ګریدو او ۸۰ څخه تر ۹۰ سلنی نسبی رطوبت کی ساتلۍ شو. ددی خټکی عمر د ۲ څخه تر ۶ اونیو پوری رسیږی.

ددی په خاطر خټکی وروسته د رفع حاصل څخه خرابی نشی نو هغه باید زخمی نشی، پورته یاد شوی د حرارت درجی معیاری شی،  خټکی باید په ۱۰۰ ppm کلورین لرونکو اوبو باندی ومینځل شی او د کاربن دای اکساید غلظت د ۱۰ څخه تر ۱۵ سلنی لوړ نشی. او تر ټولو مهمه دا چی میوه باید پخه وی او ورسته د هغه څخه رفع حاصل شی.

هغه عوامل چی د خټکی کیفیت متآثره کوی عبارت دی له :
د خاوری نوعیت د میوی تغذیوی او اندازی باندی تاثیر لری، ضمننا خاوره د میوی په حسی یا فزیکی کیفیت باندی هم منفی تاثیر درلودلی شی. اوبه او د هغه کیفیت هم د میوی په کیفیت باندی تاثیر لری.  د میوی حاصل ټولولو وخت باید یو ښه خت وی .

پایله: 
په پایله کی ویلی شو چی د میوی کیفیت د کرهنیزو فعالیتونو په بنسټ باندی تعین کیږی. د خټکی د رنګ فکتورونه عبارت له له ټکسچر، رنګ او طعم څخه.

مآخذونه: 
http://cals.arizona.edu/pubs/crops/az1382/az1382_1f.pdf
http://naldc.nal.usda.gov/download/29524/PDF
https://w3.avignon.inra.fr/dspace/bitstream/2174/257/1/1_24_Katzir_OK_V2.pdf