د زراعتی محصولاتو عمر اوږدول د زراعت په صنعت کې یو مهم موضوع ده چې د محصولاتو د ضایع کیدو مخنیوي لپاره ډیر اهمیت لري. د دې لپاره بېلابیلې لارې شتون لري چې د محصولاتو کیفیت او عمر ته وده ورکوي. دلته ځینې مهمې لارې چارې وړاندې کوو چې د زراعتی محصولاتو عمر اوږدولو کې مرسته کوي:
۱. د محصولاتو غوره ذخیره
یخچال یا سړه ذخیره: د زراعتی محصولاتو د ساتنې لپاره، سرد یا یخچال ذخیره کول یو له غوره لارو څخه دي. د سړې خونې (cold storage) استعمال د محصولاتو د فاسدو کیدو (spoilage) مخنیوي کوي او د هغوی د عمر زیاتولو لپاره مهم رول لري. د مختلفو محصولاتو لپاره باید د اوسط تودوخې او رطوبت شرایط سم وټاکل شي.
د ذخیرې مناسب ځای: د هغو محصولاتو لپاره چې په یخچال کې ساتل کیدی نشي (لکه میوې یا سبزیجات)، د هوا د جریان ښه سیسټم (ventilation) باید وي ترڅو محصول له خرابیدو څخه مخنیوی وشي.
۲. د بسته بندۍ ټیکنالوژي
هوا بند بسته بندۍ: د محصولاتو بسته بندي باید داسې وي چې د هوا جریان یې کنټرول شي او د رطوبت مناسب ساتنه وکړي. د بسته بندۍ ځانګړې مواد لکه "modified atmosphere packaging" (MAP) کولی شي د محصولاتو د تازه والي لپاره مهمه مرسته وکړي.
پلاستیک او نور مواد: د شفاف پلاستیک کڅوړې یا ځانګړو ریشمی بسته بندیو کارول د محصولاتو د خرابیدو پر وړاندې ښه ساتنه کوي. دا ډول بسته بندۍ د محصولاتو له رطوبت او هوا څخه ساتنه کوي، چې په دې توګه د هغوی عمر اوږدوي.
۳. د محصولاتو د برداشت په وخت کې احتیاط
د برداشت او چمتو کولو دقیق وخت: د زراعتی محصولاتو عمر زیاتولو لپاره، د فصل د برداشت وخت خورا مهم دی. محصول باید په خپل مناسب پخیدل کې برداشت شي، ځکه چې که محصول د رسېدو نه مخکې یا وروسته راټول شي، نو د هغه عمر کمېږي.
د برداشت پروسه باید پوره دقت ولري: که محصول د بریدونو، ټپونو یا د خرابې پروسې سره برداشت شي، نو دا به په چټکۍ سره خراب شي.
۴. د کښتونو لپاره د معیاري سرې او درملنې استعمال
عضوي او کیمیاوي درملنه: د محصولاتو د ښه پخېدو او اوږدمهاله ذخیرې لپاره، د مناسب سرې او پستی کولو طریقې کارول اړین دي. عضوي سرې او د نباتاتو د پرمختګ لپاره کیمیاوي درمل کارول د محصولاتو د دوام او لوړ کیفیت لپاره اغېزمن ثابت شوي دي.
د ناروغیو او آفتونو مخنیوی: د محصولاتو د سالم ساتلو لپاره، د آفتونو او ناروغیو د مخنیوي لپاره د بیولوژیکي یا کیمیاوي درملو کارول باید په مناسب ډول وشي.
۵. د محصولاتو د ژر خرابیدو مخنیوي لپاره تخنیکونه
وړتیا لرونکي کښتونه: ځینې محصولاتو ته د اضافي موادو لکه شین نور، الیاف یا شکر ورکول، د هغوی د خرابیدو سرعت کموي او عمر یې اوږدوي.
د فاسد کیدو پروسې کمول: د فاسد کیدو پروسې د تودوخې، رطوبت او د ناروغیو په وړاندې د محصولاتو د مقاومت لوړولو له لارې کمول کیدی شي.
۶. د محصولاتو د پخیدو په پروسه کې لارښوونې
پخیدل او د وچېدو طریقې: د محصولاتو پخولو یا وچولو په پروسه کې د لوړې تودوخې استعمال (په ځانګړي توګه د لمر لاندې وچولو سره) د اوږدې مودې لپاره د ذخیره کولو لپاره ښه لار ده. د وچولو پراخه لاره، لکه د هوا یا د سولر انرژی سیستمونو په مرسته، د محصولاتو عمر زیاتوي.
د درملنې لپاره د تازه ورکولو میتودونه: د تازه ساتلو لپاره د ځینو محصولاتو لکه مېوې، سبزیجاتو او حبوباتو لپاره ځانګړې پروسې لکه د تازه کولو (freshening) یا د سګنل کولو (flash freezing) استفاده کیدی شي.
۷. د بیولوژیکي درملو کارول
د بیولوژیکي او چاپیریال دوستانه درملو کارول: د کیمیاوي موادو پر ځای، د بیولوژیکي درملو کارول، لکه د نباتاتي روغتیا لپاره طبیعي درمل، د محصولاتو د خرابیدو مخه نیسي او د زراعتي محصولاتو لپاره اوږد عمر ورکوي.
د بیولوژیکي محافظت میتودونه: د روغتیا ساتنې د دې درملو کارول د خرابیدو مخنیوي لپاره د محصولاتو د عمر اوږدولو کې مرسته کوي.
۸. د تقویتي تخنیکونو کارول
د سردو او یخ لګولو پروسې: د محصولاتو په ذخیره کولو او ساتلو کې د یخ لګولو او سردو تودوخې د منظم استعمال سره د هغوی د خرابیدو څخه مخنیوی وشي. ځینې محصولاتو ته په ځانګړې توګه یخچالونه یا منجمد کول د اوږد مهاله ساتنې لپاره مفید دي.
د منظم کټ کولو او پاکولو پروسې: په مناسب وخت کې کټ کول او پاکول، لکه د زراعتي محصولاتو سخته پاکه او د هغه د خرابوالي نښو لرې کول، د هغوی د کیفیت ساتلو لپاره یو اړین ګام دی.
۹. د محصولاتو د بسته بندۍ او د ځمکې د ښه ساتنې همغږي
د کښت د ګروپونو په جوړښت کې تغیرات: د فصلونو او کښتونو په جوړښت کې تغیرات چې د طبیعي سرچینو څخه ګټه اخیستل، د نباتاتو په فزیکي او کیمیاوي حالت کې ښه والی راولي، کولی شي د هغوی عمر زیات کړي.
د ځایي کښت شرایطو سره سم تولید: د ځمکې د شتو شتمنیو او شرایطو سره سم، د محصولاتو کښت کول د هغوی د کیفیت او عمر زیاتولو لپاره مهمه لار ده.
۱۰. د محصولاتو لپاره د ذخیره کولو او د بازارموندنې پلان جوړول
د محصولاتو لپاره د ذخیره کولو د غوره پلان جوړول چې د اړونده زراعتي پروسې او وخت سره سمون ولري، کولی شي د محصولاتو په بیلابیلو بازارونو کې شتون زیات کړي او د هغوی عمر اوږد کړي.
پایله:
د زراعتی محصولاتو عمر اوږدولو لپاره، د دوی د ذخیره کولو، بسته بندۍ، او حفظ الصحې سمې لارې چارې غوره کول اړین دي. د ټیکنالوژۍ، د ښې زراعتې طریقو او د شته سرچینو سم استعمال سره، کولی شو د محصولاتو عمر زیات کړو او د ضایع کیدو مخنیوی وکړو.